Het Itsutsu-no-Kata 五の形 (vorm van “vijf”) is een “innerlijke kata” van een persoon die op zoek is naar de waarheid en hier de elementen van de natuur ontmoet en ermee harmoniseert. Ook wel de vorm van ”vijf” genoemd. Het kata bestaat namelijk uit vijf opeenvolgingen van bewegingen die op artistieke wijze de kracht van de natuur uitdrukken.
Jigoro Kano geloofde dat er vijf overheersende principes zijn die bij judo en alle vechtsporten gelden. Hij probeerde de leerlingen het principe van judo uit te leggen met een minimum aan principes. Omdat deze principes universeel bedoeld zijn, worden ze gelijkgesteld met natuurlijke bewegingen die in het universum worden aangetroffen, zoals een golf in de oceaan of een draaikolk.
Deze technieken hebben geen naam gekregen, daarom wordt dit kata ook wel het onvoltooide kata genoemd.
- Ippon me – directe geconcentreerde energie
- Nihon me – afbuiging – vermijd en gebruik Uki otoshi
- Sanbon me – circulaire energie of draaikolk
- Yonhon me – actie en reactie – terwijl de zee de kust schoonveegt
- Gohon me – de leegte – met behulp van de vorm van Yoko wakare
Groet ceremonie 挨拶
De judoka die de technieken uitvoert is tori – 取 り, de judoka die deze ontvangt is uke – 受 け. De judomat afmeting is normaal 8 bij 8 meter. Beide judoka staan op 8 meter buiten de mat, ze maken een staande buiging voor de mat (ritsu rei – 立 礼) op dezelfde manier zoals in de andere kata’s, daarna stappen ze de judomat op. Bij 6 matten afstand draaien beiden judoka een kwartslag en maken een staande buiging (ritsu rei – 立 礼) naar Joseki. De judoka draaien met hun gezichten naar elkaar toe maken een staande buiging naar elkaar.
Ippon me – directe geconcentreerde energie
Tori en uke openen het kata met een grote stap naar voren. Na deze opening loopt uke met Ayumi Ashi naar het midden van de mat. Eenmaal op positie begint tori met lopen, waarbij gelijktijdig de rechterarm en hand omhoog gaat met de handpalm naar voren. Arriveert tori bij uke dan plaatst tori de handpalm op het borstbeen van uke. Vervolgens beweegt tori de pink en duim om de beurt zodta uke in beweging naar achteren komt. Tori stapt naar voren en uke wordt geworden met een achterwaartse worp.
Nihon me – afbuiging
Nadat uke is geworpen door de eertse techniek, trekt uke zijn rechter been in om op te staan. Gelijktijdig met het been steekt uke zijn rechterarm uit naar tori. Tori reageert door de pols vast te pakken en mee te gaan in de beweging. Daarna zakt tori op zijn linker knie, zodat uke zijn balans niet meer houdt en valt op de tatami. Dit demonsteert een meegaande beweging. Zodra uke is gevallen gaan beide judoka naar een knie met de armen gespreid, klaar voor de volgende techniek “sanbon me”.
Yonhon me – actie en reactie
Uke staat na de val in de voorgaande techniek al rechtop in de hoek van de tatami. Tori trekt zijn linkerbeen in en staat op, waarna hij naar de tegenovergestelde hoek loopt. Hier draait tori linksom, heft zijn armen richting uke en stapt met zijn/haar linkerbeen naar achteren. Tijdens het naar achter stappen brengt tori zijn armen naar achteren. Zo pakt tori energie voor de aanval. Van laag naar hoog, van langzaam naar snel loopt tori op uke af. Zodra tori uke is gepasseerd (ongeveer een meter) stopt de aanval en veranderd tori zijn stappen naar achteren, waarbij de armen zijn gespreid. Bij uke aangekomen beginnen beiden met rechts naar achteren te stappen. De achterwaartse beweging versneld en uke wordt geworpen.
Aangekomen bij de vijfde en laatste techniek staan beide judoka’s op. Vervolgens lopen tori en uke met de rug naar elkaar richting de tegenovergestelde hoeken. Eenmaal op positie spreiden ze beide hun armen en draaien hun bovenlichaam naar links. Op deze manier is te zien dat ze klaar zijn voor de aanval. Ze lopen op elkaar af en op het allerlaatste moment laat tori zich voor uke vallen. Uke maakt zonder pakking een Yoko wakare. Na het maken van Yoko wakare lopen beide judoka’s terug naar de beginpositie.
